Op de wereld zijn erg veel vogels en deze behoren dan ook tot de meest succesvolle dieren ter wereld. De vogels leven bijvoorbeeld niet alleen op het land, maar ook in de lucht en in het water. Net als de zoogdieren, zijn de volgens miljoenen jaren geleden uit de reptielen ontwikkeld.

Wat is een vogel?

Volgens zijn gewervelde dieren. De vogels bestaan uit meer dan 10.000 levende soorten. Volgens zijn makkelijk te herkennen, zij zijn namelijk de enige dieren die veren hebben. Ook zijn zij het enige dier (samen met de vleermuis) die vleugels hebben. Vogels leven in verschillende leefgebieden en dit houdt in dat er dus erg veel verschillende soorten vogels zijn. Er zijn bijvoorbeeld vogels die heel goed kunnen vliegen, maar er zijn ook vogels die helemaal niet kunnen vliegen.

De geschiedenis van de vogel

Tegenwoordig wordt er gedacht dat de vogels dinosauriërs zijn. De vogels moeten dan de nog levende vertegenwoordigers van die groep zijn, na het uitsterven van alle andere dinosauriërs op het einde van het krijt.

Voor elk dier wordt er gekeken waar de plaats in de stamboom van het leven is, maar voor de vogel is dit erg lastig. Dit komt voornamelijk omdat de vogel een lichaamsbouw heeft die nergens op lijkt in het huidige dierenrijk. Het is namelijk zo dat vogels geen haren hebben maar veren, ze een snavel hebben, op twee poten lopen en kunnen vliegen. Maar ze hebben ook holle botten, ademen via luchtzakken, leggen harde eieren en zijn ook nog eens warmbloedig. Er zijn eigenlijk geen dieren meer op de wereld die dit ook hebben, maar dit wordt alleen maar herkend bij de dieren die zijn uitgestorven. Door te kijken naar de dieren van vroeger, blijkt het ook dat de eigenschappen die tegenwoordig uniek zijn bij de vogel, vroeger veel vaker voorkwamen.

Snavel

De snavel van een vogel bestaat uit hoornachtig materiaal en is in de evolutie van vogels de vervanger geworden van kaken en tanden. Dit komt voornamelijk omdat tanden er zwaar zijn. Doordat de tanden zwaar zijn kunnen vogels niet vliegen, want om te vliegen is het beste om zo licht mogelijk gebouwd te zijn. Wanneer er tanden aanwezig zijn, zijn deze veel te zwaar voor het vliegen. Sommige snavels hebben nog wel kleine kartels en deze lijken dan ook een beetje op tanden.

Een vogel gebruikt zijn snavel voor verschillende dingen. De snavel wordt bijvoorbeeld gebruikt om eten te pakken. Maar ook wordt de snavel wel eens gebruikt om te verdedigen. Vaak proberen ze dan in de ogen van de tegenstander te prikken. Vogels die bijten zijn vaak de vogels met een korte snavel, denk hierbij aan een papegaai. De snavel heeft geen grote rol bij het geluid maken, maar bij een ooievaar bijvoorbeeld wel weer. Want een ooievaar maakt geluid door met de snavel te klapperen.

Waarom kan een vogel vliegen?

Vogels hebben dingen die een ander dier niet hebben en dat maakt het dat een vogel kan vliegen. De aanpassingen die een vogel heeft en een ander niet, zijn de volgende:

• Vleugels en veren;

• Dunne, holle beenderen;

• Geen zware tanden en kaken;

• Een heel efficiënt bloedcirculatie- en ademhalingssysteem;

• Een hoge stofwisselingssnelheid.

De vogel is dus erg licht gebouwd en dit zorgt ervoor het omzetten van energie in vliegkracht wordt vergroot.

Er zijn veel soorten vogels en alle vogels hebben dan ook een andere vliegtechniek, zodat ze in de lucht kunnen blijven. De technieken die gebruikt kunnen worden door een vogel zijn:

• Slaan met de vleugels;

• Zweefvliegen;

• Laveren (gebruik maken van warme stijgende lucht);

• Bidden (snel met de vleugels slaan om op één plaats te blijven).

Wanneer vogels langzaam gaan vliegen, treedt er turbulentie op. Dit is eigenlijk hetzelfde idee als bij een vliegtuig. Wanneer een vogel heel langzaam gaat vliegen, vallen ze gewoon naar beneden. Maar om te voorkomen dat de vogel naar beneden valt, hebben ze kleine veren op de top van de vleugel, dit wordt ook wel de alula genoemd. Door dit op te tillen, kan de vogel de luchtstroming regelen en daardoor kan de vogel versnellen.

Wel is er een roofvogel waarvan bekend is dat ze in de lucht stil kunnen blijven hangen. Wanneer de roofvogel in de lucht blijft hangen, noemen ze dat ook we bidden. Zoals hierboven al was beschreven is dat, heel snel met de vleugels slaan. Dit is voornamelijk zodat ze makkelijk hun prooi kunnen pakken.

Waarom trekken vogels?

Je hebt er vast weleens van gehoord; vogeltrek. Een vogeltrek is eigenlijk de jaarlijkse seizoensgebonden migratie, die veel vogels doen. Dit houdt in dat de vogel op de ene plaats gaat broeden en op een andere plek gaat overwinteren. Maar waarom doet een vogel doet?

Redenen van vogeltrek:

- De broedgebieden zijn in de winter niet geschikt om te leven. Er is te weinig eten, of het voedsel is onbereikbaar door ijs of sneeuw. De vogels kiezen er daarom voor om naar gebieden te gaan, waar zij wel voedsel kunnen krijgen.

- De gebieden waar ze in de winter willen blijven, zijn ongeschikt om te broeden. In het zuiden zijn er bijvoorbeeld erg veel vogels en daardoor erg weinig voedsel. Ook zijn er in deze gebieden veel meer ziektes en gevaren.

Wanneer de vogels gaan trekken, verzamelen zij energiereserves in de vorm van vetafzettingen onder de huid. Dit zorgt ervoor dat vogels langer in de lucht kunnen blijven. Er is zelfs een vogel die hierdoor 30 uur lang in de lucht kan blijven.

De kleinste vogel en de grootste vogel

De kleinste vogel die te vinden is op de wereld is de bijkolibrie. Deze vogels is voornamelijk te vinden aan de randen van de dichte wouden en bosgebieden in Cuba. Deze vogel weegt ongeveer tussen de 1,6 en 2 gram en is ongeveer tussen de 5 en 6 centimeter groot. Doordat de bijkolibrie een lange snavel heeft, kan hij de nectar uit de bloemen halen. Op deze manier kan de vogel helpen bij de natuurlijke kruisbestuiving.

De vogel met de grootste spanwijdte is de grote albatros. Deze heeft namelijk een spanwijdte van 3,6 meter. Deze vogel brengt veel tijd door op zee en jaagt daar vooral op vis. Deze vogel is vooral te zien in de buurt van Canada en het noordoosten van de VS.

De grootste en zwaarste vogel die we kennen en nog leven is, is de struisvogel. Een volwassen struisvogel kan wel tot 150 kilogram wegen en heeft een gemiddelde hoogte van 1,80 tot 2,10 meter. Maar de struisvogel is niet alleen de grootste vogel, maar ze zijn ook nog eens het snelst aan het land. De struisvogel kan namelijk een maximale snelheid van 70 kilometer per uur halen.